W świętowanie stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę włączona jest także Jasna Góra. To m.in. za sprawą specjalnie przygotowanego projektu „Nie chciejcie Ojczyzny, która was nic nie kosztuje”. Ma on charakter edukacyjny. Jego celem jest dotarcie, zwłaszcza do młodych, z przekazem o wydarzeniach z czasów zaborów i roku 1918, roli Jasnej Góry „w drodze” do niepodległości, a także o jasnogórskim bohaterze narodowym kpt. Arturze Wiśniewskim. Głównym wydarzeniem projektowym będą uroczystości 100-lecia odzyskania niepodległości świętowane na Jasnej Górze 4 listopada 2018 r.Sto lat wcześniej, 4 listopada 1918 r. Jasną Górę z rąk austriackich zaborców przejął kpt. Artur Wiśniewski. Po przeszło wiekowej niewoli po raz pierwszy przed bramą Sanktuarium polscy żołnierze zaciągnęli wartę honorową, a na jasnogórskiej wieży załopotały biało-czerwone flagi. Tym samym Jasna Góra, jako pierwsza, stała się „skrawkiem” wolnej Ojczyny, której niepodległość ogłoszono 11 listopada.
Obchody 100-lecia stanowią doskonałą okazję nie tylko do zapoznania z tą kartą naszej historii społeczności regionu częstochowskiego, zwłaszcza uczniów, ale także do upowszechnienia i zrozumienia wagi tego wydarzenia w skali lokalnej, a ze względu na znaczenie jasnogórskiego sanktuarium również w wymiarze ogólnospołecznym.
Projekt zyskał wsparcie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2021. Przygotowali go: Fundacja Civitas Christiana i Delegatura w Częstochowie Kuratorium Oświaty w Katowicach.
Celami projektu są:
– uczczenie jubileuszu odzyskania przez Polskę niepodległości,
– upamiętnienie istotnych dla Częstochowy, a ze względu na charakter jasnogórskiego sanktuarium, także dla całego narodu polskiego wydarzeń z 4 listopada 1918r. tj. wkroczenia żołnierzy 22. Pułku Piechoty na Jasną Górę pod dowództwem Artura Wiśniewskiego oraz wywieszenia po 123 latach niewoli biało – czerwonej flagi na wieży jasnogórskiej,
– upowszechnienie ww. zdarzenia oraz postaci z nim związanej wśród dzieci, młodzieży, mieszkańców Częstochowy i regionu częstochowskiego, pielgrzymów oraz Polaków słuchających Radia Jasna Góra poprzez cykliczne programy radiowe, lekcje historyczne, wykłady, przygotowanie kart okolicznościowych zawierających informacje o pamiętnych dla Jasnej Góry wydarzeniach,
– przygotowanie dzieci i młodzieży do świadomego i aktywnego udziału w wydarzeniu,
– promowanie wartości podkreślających polską tożsamość narodową w szkołach poprzez np. tworzenie kącików patriotycznych.
Przygotowanie obchodów 4 listopada poprzedzone zostanie akcjami edukacyjnymi, w których wykorzystana będzie inwencja twórcza i pomysłowość uczestników – zwłaszcza dzieci i młodzieży, Młodzi uczestnicy projektu (uczniowie szkół z regionu częstochowskiego – powiaty: lubliniecki, myszkowski, częstochowski, kłobucki i miasto Częstochowa) będą przygotowywać się do głównego wydarzenia poprzez: – udział w koncercie Forteca – zespołu historyczno-patriotycznego, poznanie historii żołnierzy niezłomnych – projektowanie rekwizytów: maciejówek, czapek, które stanowiły umundurowanie legionistów polskich w designerskiej wersji „Maciejówka XXI wieku”. Każdy uczestnik tego zadania będzie mógł zaprojektować tkaninę według własnego pomysłu, nawiązującego do Jubileuszu 100 – lecia, z którego zostanie wykonana czapka – maciejówka. Autorzy wszystkich projektów wezmą udział w spotkaniu na jasnogórskich błoniach – przeprowadzenie lekcji historii w oparciu o przygotowany scenariusz zajęć w szkołach, które zgłosiły akces do udziału w projekcie – przygotowanie życzeń dla Niepodległej w Kronikach „100 życzeń na 100 lat dla Polski”, które będą tworzone i zapisywane w szkołach. Kroniki te zostaną przekazane na Jasnej Górze jako wotum uczniów na wielki polski jubileusz – opracowanie kartki okolicznościowej zaprojektowanej przez uczniów. Na odwrocie kartki zostanie zamieszczony opis wydarzenia z 4 listopada 1918 roku z udziałem Artura Wiśniewskiego. Kartki jako zaproszenie do udziału w spotkaniu na błoniach będą przekazywane w szkołach oraz mieszkańcom regionu częstochowskiego – organizację konkursu dla przedszkolaków na projekt okładki do śpiewnika – przygotowanie śpiewnika z piosenkami niepodległościowymi, które zostaną wykorzystane podczas wspólnego śpiewania 4 listopada na placu jasnogórskim – cykl spotkań dla oświatowej kadry kierowniczej i nauczycieli.
Projekt zakłada przygotowanie szeregu działań mających na celu poznanie przez uczniów i mieszkańców Częstochowy i regiony, jasnogórskiego bohatera narodowego ppor. Artura Wiśniewskiego oraz wydarzeń z 4.11.1918 r. Podsumowaniem działań projektowych (mających na celu poznanie nieznanych powszechnie wydarzeń z 4.11.1918 r.), szkół, przedszkoli i placówkach będzie odprawiona na Jasnej Górze Msza Święta za Ojczyznę z udziałem pocztów sztandarowych szkół, dzieci, młodzieży, dorosłych, pielgrzymów. Wszyscy uczestnicy spotkają się następnie na błoniach jasnogórskich na „Pikniku niepodległościowym” uświetniającym pamiętne wydarzenie w historii Jasnej Góry. Przygotowanie wydarzenia poprzedzone zostanie akcjami edukacyjnymi, w których wykorzystana będzie inwencja twórcza i pomysłowość uczestników – młodych Polaków, uczniów szkół z regionu częstochowskiego. Akcje pozwolą włączyć ich do aktywnego, osobistego, adekwatnego do ich potrzeb i możliwości odbioru proponowanych wydarzeń.
Koncepcją projektu jest przygotowanie do udziału w dużym wydarzeniu poprzedzonym akcjami edukacyjnymi skierowanymi do młodzieży i ich rodziców, nauczycieli, środowisk kombatanckich i mieszkańców regionu. Kanwą przedsięwzięcia jest pragnienie uczczenia pamięci wydarzenia, które miało miejsce w Częstochowie 4 listopada 1918 r. W tym dniu do sanktuarium jasnogórskiego wkroczyli żołnierze 22. Pułku Piechoty. Dowodził nimi ppor. Artur Wiśniewski, który zameldował przeorowi Jasnej Góry o. Piotrowi Mankiewiczowi, że z rozkazu gen. Dyw. Tadeusza Rozwadowskiego uwalnia sanktuarium z rąk zaborcy. Po raz pierwszy w tym dniu pojawiają się flagi biało – czerwone na murach fortecy. Od 2012 roku ojcowie Paulini nawiązując do opisanego wydarzenia zawiesili flagę na wieży jasnogórskiej. Okres komunizmu i zmian ustrojowych zatarły pamięć o powiewającej na Jasnej Górze fladze. W dzisiejszych czasach mieszkańcy, pielgrzymi nie kojarzą tego faktu z 4 listopada 1918 r.